Gisteren een communiefeest… van mijn petekind dan nog wel. En peter, ikzelf, mocht een tekstje voorbereiden en voorlezen, thema kleur. Een lekkere mok koffie, muziekje op de achtergrond en schrijven maar. Maar bleek toch niet zo simpel te zijn, die kleuren. Even ChatGPT inschakelen… wat is de betekenis van die kleur en welke kleur krijg je als je een andere kleur mengt?
De antwoorden van ChatGPT zijn eigenlijk zelfs perfect te noemen: feitelijk, overzichtelijk, bronvermelding, suggesties… schitterend.
Er kan ook weinig mislopen: kleuren zijn kleuren… elke A.I. zou hier prima rond moeten kunnen werken.
Of toch?
De laatste maanden observeerde ik bewust in mijn omgeving, zowel privé als professioneel, het gebruik van ChatGPT. En daarbij vielen een aantal zaken op die tot nadenken stemmen.
… of de ontwikkeling van een nieuw, eerder A.I. kloof.
Volgens een onderzoek van McKinsey uit 2024 gebruikt ongeveer 79% van de leidinggevenden in grote bedrijven AI-tools zoals ChatGPT op dagelijkse basis, tegenover slechts 27% van de operationele medewerkers zonder technische functie.
OpenAI meldde dat in 2023 ongeveer 60% van het ChatGPT-verkeer afkomstig was van gratis gebruikers, terwijl slechts 12% van de actieve gebruikers toegang had tot GPT-4 via een betaald abonnement. Toch realiseerden deze betalende gebruikers gemiddeld 2,8 keer hogere productiviteitswinsten.
Als leidinggevende maak ik dus ook gebruik van een betaalde ChatGPT licentie. Hierdoor kan ik ten volle gebruik maken van alle toepassingen en het ding echt aan het werk zetten om tijd te besparen of slimmer te werken: dataverwerking, presentaties in zijn geheel vertalen, afbeeldingen genereren, audio omzetten naar tekst, tekst uit pdf-documenten halen, scripts schrijven, etc.
De efficiëntie die ik daardoor genereerde is enorm en draagt bij tot de kwaliteit van mijn werk.
Ik betrapte mezelf dat ik deze ‘win’ eigenlijk ook meer en meer verwacht van mijn team en de mensen rond mijn team. “Waarom doe je dat niet met ChatGPT?” of “Heb je dat al eens door ChatGPT laten doen?” of “Je gaat dat toch niet zelf meer doen?”. Tot één van mijn medewerkers mij er fijntjes op wees dat hij niet beschikte over een betaalde ChatGPT versie en hij dus de helft van wat ik kon, gewoon niet of toch veel minder met ChatGPT kon realiseren.
Maar ook privé kwam ik tot deze vaststelling: mijn dochter vroeg mij om haar presentatie Engels over een fictieve superheld na te lezen. Mooie presentatie, her en der wat foutjes… en opnieuw stelde ik mijn dochter van 13 jaar de vraag waarom ze haar presentatie niet door ChatGPT liet nalezen… meer nog: waarom vraag je niet aan ChatGPT om gewoon een presentatie te maken (waarop ze dan later zelf verder kan werken uiteraard) … want het ding kan dat dus perfect. Maar ook hier wees mijn dochter er vriendelijk op dat dit in haar ‘gratis’ versie niet kan.
Mijns inziens schuilt hier wel degelijk een opkomend gevaar van een nieuwe digitale kloof in onze maatschappij, maar ook het bedrijfsleven. De meeste zaakvoerders en CEO’s die ik ken beschikken allemaal over een betaalde ChatGPT versie. En ja, ze gebruiken dit dagelijks. En ja, my god, hoeveel tijd winnen ze daar niet mee? Maar ik merk dat ze (bewust/onbewust) ook deze ‘modus operandi’ verwachten van hun medewerkers. Of misschien eerder de snelheid en kwaliteit van output? Maar hoe kan je dat als medewerker bewerkstelligen als je zelf niet over een betaalde ChatGPT versie beschikt? Moet je hiervoor dan zelf instaan? Moet de werkgever dit voorzien? Wat met privégebruik van de (betaalde) ChatGPT versie? Wie is dan uiteindelijk eigenaar van het account en de data en prompts die in het account opgeslaan zitten?
Maar het gaat niet alleen om de centen. Als je een beetje intensief met ChatGPT aan de bak gaat, zal je als snel merken dat het schrijven van gerichte, slimme prompts (opdrachten) cruciaal is om uit ChatGPT te halen wat je wil. Ervaring en kennis van query’s en programmeertalen zal daar zeker bij helpen.
Een studie van MIT (2023) toont aan dat medewerkers zonder AI-ervaring gemiddeld 3 tot 4 weken nodig hebben om productief met tools zoals ChatGPT te werken. Ervaren gebruikers daarentegen realiseren tijdswinst tot 40% in complexe tekst- en dataopdrachten.
Hoeveel mensen binnen jouw organisatie beschikken over deze vaardigheden, even de marketing- en IT-afdeling buiten beschouwing gelaten?
Niet iedereen in jouw bedrijf zit vandaag op hetzelfde niveau van de digitale leercurve. En sommige medewerkers evolueren hierop sneller… of trager dan anderen. De ene medewerker zal uit zichzelf leren, de andere heeft een duwtje of opleidingskader nodig.
In België bleek uit de Digital Economy and Society Index (DESI, 2023) dat slechts 44% van de bevolking over bovenmatige digitale vaardigheden beschikt. Slechts 15% voelt zich competent in het gebruiken van AI-tools op het werk.
Dus laat je zoiets als ChatGPT of CoPilot gewoon los op jouw organisatie… of toch een ietwat gestructureerde aanpak, met duidelijke doelstellingen, milestones, communicatie en vooral ownership?
Kortom, A.I. (in al zijn breedte) kan iets heel krachtig zijn of worden voor een bedrijf en wanneer doordacht ingevoerd zeker en vast een verschil maken in de dagelijkse operationele werking. Maar zoals bij elk facet van digitale transformatie zijn er een aantal principes die volgens mij heilig zijn: